De hardcore Metallica-fans werden gek toen hun band in 1999 een plaat uitbracht met een klassiek orkest. De hardste band ter wereld in duel met violen en trompetten? Gekkenhuis! Maar ruim 20 jaar later ligt er gewoon een opvolger in het schap. Gitarist Kirk Hammett vindt het allemaal prachtig. ‘Na onze samenwerking met Lou Reed vielen opeens alle barrières weg.’
door: Jean-Paul Heck
Tja, Metallica en Lou Reed gaven ons Lulu. Een knotsgekke plaat die in 2011 verscheen en de meest extreme reacties opriep. Metallica-fans haatte de plaat en Reed-adepten konden er al helemaal niets mee. Retrospectief krijgt Lulu toch wel het nodige applaus. ‘Een band van het kaliber als Metallica krijgt altijd klappen als we iets nieuws uitbrengen. Al maken we de beste metal-plaat aller tijden. Daar zullen altijd wel een aantal zure journalisten en fans zijn die het zaakje tot aan de grond afbranden.’ Een aantal jaren terug haalde zanger James Hetfield zijn schouders op voor naargeestige opmerkingen. Hammett is wat minder uitgesproken. De stilist binnen de band is sowieso anders dan Hetfield en drummer Lars Ulrich. Hij wordt vaak het muzikale brein van Metallica genoemd.
Nadat hij in 1983 de destijds onhandelbare Dave Mustaine verving, was hij met zijn band Exodus al een pionier binnen de trash-metal. Zijn gevoel voor gitaarriffs en melodie zorgde voor een aardverschuiving binnen Metallica. 37 jaar later is hij multimiljonair en kon zich veroorloven om in corona-tijd de rust van het Noord-Californische Sanoma op te zoeken. De prachtige wijnstreek, iets ten noorden van de stad San Francisco waar hij opgroeide. Tijd genoeg dus om te praten over Metallica & San Francisco Symphony: S&M 2.
Volgens mij lag een tweede album met een klassiek orkest niet echt in de planning.
‘We wilden vorig jaar wel iets doen met het jubileum van de eerste S&M-plaat. Dat was destijds een enorm succes en we keken er allemaal met veel genoegen op terug. We hebben wel losjes over dit idee gesproken maar we kwamen niet echt tot concrete dingen. Uiteindelijk werden we benaderd door de mensen die achter de opening van een nieuwe venue in San Francisco zaten met de naam Chase Center. Er werd van alles georganiseerd en zij hadden het idee om ons uit te nodigen om die opening op te sieren met een optreden. Ook opperden zij het idee om ons te koppelen aan het San Francisco Symphony. Tja, op een presenteerblaadje dus. De hele discussie in de band duurde dan ook maar 8 seconden voordat we ons ja-woord gaven.’
Jullie zaten midden in een tournee toen deze mogelijkheid voorbijkwam. Waar haalden jullie in Godsnaam te tijd vandaan?
‘Om eerlijk te zijn hebben wij er niet eens zoveel voor moeten doen. Het cadeautje kwam onze kant op. Maar we wilden absoluut geen simpele herhaling van de eerste S&M-plaat. Metallica is de laatste jaren heel actief met nieuwe muziek. Songs als Moth Into Flame en Halo On Fire bleken perfect te werjeb met de juiste klassieke arrangementen. Daarnaast hebben we ook een classic zoals Enter Sandman die ook op de eerste live-plaat staat, een volledig nieuw arrangement gegeven. Eigenlijk zijn het allemaal nieuwe arrangementen en dat maakte het voor mij zo boeiend. Ook voor James die helemaal in zijn eentje met dat grote orkest achter hem The Unforgiven III a-capella moest zingen. Hij was stik zenuwachtig maar hij deed het echt geweldig. Dat was voor James een enorm spannend moment.’
Een andere bijzondere passage tijdens het concert is de interpretatie van Scott Pringle die de bas-solo van Cliff Burton deed in de classic Pulling Teeth.
‘Het was ook het idee van Scott. Hij is de bassist van het orkest. Scott wilde Cliff’s solo op een basviool spelen. Op papier lijkt dat onmogelijk. De nieuwe versie klinkt heel anders maar toch wist hij die kenmerkende elektrische bassound van Cliff op een contrabas naar boven te halen. Toen ik het voor het eerst hoorde, werd ik weggeblazen. Scott moest als het ware auditeren om zijn idee er bij ons doorheen te krijgen. Hij pakte alle juiste elementen en daardoor werd het een ultieme ode aan onze eerste bassist. Toen ik zijn versie tijdens de eerste repetitie hoorde, viel mijn mond open van verbazing. Alsof de geest van Cliff Burton op hem neerkeek. Het is voor mij de grote verrassing van dit album.’
Hoe belangrijk was Cliff voor jou?
‘Cliff en ik waren zo close. We trokken elke dag met elkaar op. In de studio, tijdens tournee’s…. Je staat zo dicht naast elkaar en opeens is die persoon er niet meer. Anderzijds is het mooi dat we nog altijd zijn bijdragen kunnen horen op al die Metallica-platen. Eigenlijk worden we dagelijks herinnerd aan datgene wat hij voor de band betekende. In de jaren dat hij bij ons was, heeft hij veel voor elkaar gekregen. Het intro van Damage Inc, de geweldige song Orion (beiden van het album Master Of Puppets) en natuurlijk al die nummers waar hij aan meeschreef. Dat zijn allemaal muzikale statements van de sterke persoonlijkheid die Cliff was.’
Ook jullie versie van Ennio Morricone’s Ecstacy of Gold op dit album is eigenlijk een niet voorziene tribute.
‘We hadden natuurlijk niet het idee dat hij dit jaar zou overlijden. We hebben het werk van mister Morricone altijd hoog zitten en toen we dit vorig jaar opnamen, was het een waardering richting hem. Dat het nu opeens een tribute is geworden vind ik erg mooi. 72 klassiek geschoolde topmuzikanten die dat stuk spelen. Bizar! We openen al meer dan 2000 optredens met een tape-opname van die song maar daardoor gaat de pracht van zo’n compositie eigenlijk langs je heen. Toen ik in september vorig jaar het podium opliep en deze nieuwe versie van het orkest live hoorde, gaf mij dat meteen een schop onder de kont. Het bepaalde de sfeer voor beiden avonden dat we opnamen.’
Je bent ook in het bezit van een gitaar van de onlangs overleden gitaarlegende Peter Green. Je kende hem redelijk goed begrijp ik.
‘Jazeker! Ik ontmoette hem nog voor zijn dood in zijn eigen huis. Ik ben ook in het bezit van de ‘Greeny’ Les Paul gitaar uit 1959. Daar heeft Peter jarenlang op gespeeld en die Gibson is via Gary Moore uiteindelijk bij mij terecht gekomen. Peter Green was absoluut mijn held en ik heb hem dus ontmoet in de aanloop naar een Tribute-concert. Ik speelde in februari tijdens dit door Mick Fleetwood georganiseerde concert samen met ondermeer Billy Gibbons van ZZ Top de Fleetwood Mac-song The Green Manalishi. Dat was het laatste nummer dat Peter met die band opnam.’
Die gitaar van Peter Green krijgt een andere behandeling dan jouw andere gitaren. Je gebruikte hem ook prominent tijdens deze twee concerten.
‘Greeny’ is overal waar ik ook ga. Altijd binnen handbereik. Ik heb Peter’s gitaar echter nooit eerder gebruikt in combinatie met een klassiek orkest. Het was een bijzondere ervaring. Voor Nothing Else Matters gebruikte in een Fender Stratocaster en daardoor klinkt het ook heel anders dan op de originele versie van The Black Album. Ik experimenteer graag met gitaren maar ook met muziekstijlen. De laatste jaren luister ik veel naar jazzmuziek zoals The Headhunters of echte soulmuziek uit de Bay Area (de baai rondom San Francisco). Ik heb nog een andere band met Rob (Metallica-bassist Rob Trujillo) en dat is superleuk om te doen. Daarnaast spelen ook Joey Castillo ( drummer van Queens of the Stone Age) en zanger Whitfield Crane (Ugly Kid Joe) in die band. Ik heb die uitlaatklep echt nodig.’
Het valt op dat de songs nu veel beter klinken dan de eerste S&M-plaat. Alsof jullie dit al jaren doen.
‘De verbeterde techniek is daar de oorzaak van. We konden alles draadloos doen en daardoor konden we ook in het centrum van de venue op een rond podium zitten. Tijdens de eerste opnames zat het gehele orkest achter ons. Nu zaten wij in het centrum en werden omringd door de verschillende secties van het orkest. We konden direct communiceren en dat komt de speelkwaliteit van veel songs ten goede. Pak bijvoorbeeld een nummer zoals From Whom The Bells Tolls waarbij ik echt naar de orkestleden toe kon lopen waardoor er veel intenser werd gemusiceerd.’
De meest opvallende song is jullie versie van de klassieke compositie The Iron Foundry van de Russische componist Alexander Mossolow. Een song die in 1926 werd gecomponeerd en pas in 1931 live werd gespeeld in de Hollywood Bowl.
‘Het was destijds een uitdagend stuk dat veel ophef veroorzaakte. Het was het idee van Michael Tilson Thomas, de conducteur van het San Francisco Symphony Orchestra om dit te doen. Mossolow was een avant-garde componist die net als veel van zijn Russische collega’s na de Russische revolutie het geluid van fabrieken in bedrijf integreerde in zijn stukken. Ik hoorde meteen dat dit een perfecte keuze was. Mensen zoals Mossolow deden destijds precies dat wij met Metallica beoogden: heavy metal muziek koppelen aan klassieke muziek. Alleen dan van een andere kant. Een orkest die een brug slaat naar een rockband, dat is toch wel even wat anders. Ik ben ook echt in die periode gedoken van Russische componisten en dat was uiterst interessant. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de Scythian Suite (van de Russische componist Serkej Prokofjev ) die voor het eerst in 1916 werd gespeeld. Destijds renden de mensen van afgrijzen het theater uit en noemde ze deze muziek ‘vulgair’.’
Het Metallica-circus ligt stil terwijl je deze zomer Europa zou aan doen. Nu zit je thuis.
‘Het is vreselijk maar het geeft ons wel de tijd en ruimte om aan nieuwe muziek te werken. Ik heb op dit moment zeker 600 bruikbare ideeën voor nieuwe songs. Daar ben ik de komende tijd nog wel zoet mee. We moeten echt dit jaar tot iets komen want ik wil niet op 2020 terugkijken als een verloren jaar. Als we alle ideeën bij elkaar hebben geschraapt, gaan we aan de slag. Ik had ook heel veel plannen voor mijzelf. Ik ben al een tijdje bezig met een soloalbum en heb al twee instrumentale tracks geschreven en opgenomen die we ook gebruiken in mijn museum-shows.’
Je bent ook al een tijdje bezig met een soloplaat. Je alle tijd om die op te nemen.
‘Twee composities zijn al geschreven en opgenomen. Ik heb onlangs weer een nieuwe song met Edwin Outwater geschreven. Hij is ook een voormalige dirigent van het orkest in San Francisco. We gaan in september met een kamerconcert dat stuk in de studio opnemen. Het idee is dan om alle drie de composities live met een orkest in Vancouver te spelen. Maar ja, in Amerika verandert op dit moment alles elke dag dus of het allemaal door kan gaan is nog maar de vraag.’
Ik hoorde wel dat je vanuit je woonplaats Hawaï bent teruggekeerd naar Amerika.
‘Dat klopt. Wij hebben een huis in Sanoma County. Ik hou vreselijk veel van dit gebied. Ik ben in San Francisco opgegroeid en dit was altijd de perfecte plek om naartoe te gaan. Het is fijn en rustig hier.’
Ook je eigen tentoonstelling It’s Alive bleef vastzitten de malaise van de corona-crisis. Vertel daar eens wat over.
‘ Ik ben een aantal jaren terug begonnen met een hele mooie tentoonstelling waarin mijn verzameling van horror-objecten te zien is. En dan heb je het over zeldzame stukken zoals filmposters van bekende graphic designers. Maar ook griezelspeelgoed, filmprops, gitaren, maskers en kostuums die in griezelfilms zijn gebruikt. De titel van mijn tentoonstelling is: It’s Alive! Classic Horror and Sci-Fi Art from the Kirk Hammett Collection en reist op dit moment door Amerika en Canada.’
Je hebt sowieso wel een afwijkende smaak voor een metal-gitarist. Je bent nogal van de Duitse muziek.
‘Ik ben gek van progressieve acts zoals Tangerine Dream en Neu! Het is muziek die ik vroeger niet snapte maar blijkbaar ben ik nu oud en wijs genoeg. Zij maakten tijdloze muziek zonder gebruik van computers en dat is extreem moeilijk. Alles moest met de hand gebeuren en juist dat maakt het zo speciaal. Als ze iets opnamen, stond de studio stampvol met spullen. Geweldig vind ik dat.’
Je heb nu ook alle tijd voor enige reflectie. Hoe kijk je terug naar de begindagen van jouw carrière?
‘Ik was gewoon een naar werk zoekende muzikant in San Francisco. In 1981ontmoette ik Joe Satriani die net zoals ik een gitarist was die zocht naar werk. Maar het interessante van hem is dat hij nu nog altijd op exact dezelfde manier speelt als toen. Ik weet nog dat ik hem voor het eerst zag en hoorde spelen werd ik gek. Van welke planeet komt deze kerel? Later heb ik enorm veel van hem geleerd. Alle muziektheorie die ik tot op de dag van vandaag bij Metallica gebruik, heb ik van Joe Satriani geleerd. Ik heb zijn lessen weer doorgegeven aan anderen. Maar zonder hem had ik nooit zo kunnen spelen. Nu zijn we beiden erg succesvol en dat is toch mooi.’
