Hij werd een fenomeen bij Frank Zappa en een rockster bij Van Halen-zanger David Lee Roth. Het was slechts het begin van een illustere carrière die hem opvallend vaak in Nederland bracht. Aanstaande zaterdag is hij er wederom. Steve Vai is de grote ster van het nieuwe BRIDGE Festival. Een event waarbij de gitaar centraal staat. Vai zal er optreden met het gerenommeerde Metropole Orkest.
Door: Jean-Paul Heck
Praten met Steve Vai is altijd een feestje, zeker als het over het Metropole Orkest gaat. In 1997 is het de Nederlandse programmamaker en producer Co de Kloet die Vai hiervoor benaderd. Kloet, een man die al decennia lang dicht bij het werk en de muzikanten van Frank Zappa staat, kent Vai al jaren. Uiteindelijk mondde de contacten uit in eerste concert in 2005.
Samen met het Metropole Orkest en dirigent Dick Bakker geven een aantal memorabele concerten. ‘Het was voor mij een ongelooflijk les om te leren. Ik had weleens met orkesten gewerkt maar niet met orkesten van dit kaliber. Zonder Co had ik dit nooit aangedurfd.’ Ook voor het concert in Eindhoven werkt Vai weer close met De Kloet. De Finse dirigent Jukka Lisakkila zal dit keer voor de manschappen staan. Er zullen zeker stukken voorbij komen die Vai vorig jaar opnam met het Metropole Orkest en het Finse Tampere Filharmonia.
De sympathieke en uiterst intelligente Vai gaat geen uitdaging uit de weg. Spelen met het Nederlandse Metropole Orkest? Kom maar op. Het werk van zijn leermeester Frank Zappa interpreteren? Laat maar komen. De release van de bovengenoemde opnames met het Metropole Orkest laat nog even op zich wachten. Maar dat betekent niet dat de Amerikaan stil zit. Vorig jaar nog bracht hij het album Violate uit. Zijn eerste plaat met volledig nieuw werk sinds The Story Of Light uit 2012. Leuk nieuwtje is dat hij het ook nog eens wereldwijd uitbracht bij het Nederlandse label Mascot Records.
De band met Nederland is zoals gezegd sowieso warm. Zeker met innovator De Kloet. Een man die al kent vanuit zijn periode met Zappa. ,,Co heeft zoveel voor mij betekent. Niet alleen in Nederland hoor. Natuurlijk heb ik mijn samenwerking met het beste orkest ter wereld (Metropole Orkest) aan hem te danken maar hij is ook mijn klankbord. Eerlijk gezegd al vanaf het begin van mijn solocarrière. Hij gaf mij destijds het laatste zetje om een soloplaat te maken met de muziek die ik in mijn hoofd had. Ook voor dit album heb ik veel advies van hem gekregen.”
De nieuwe plaat is typisch Vai en ook weer niet. De hardrock is niet volledig verdwenen maar de nu 62 jarige supergitarist zoekt veel meer de randjes op. ,,Eerlijk gezegd was ik van plan om een akoestische plaat te maken. Ik heb geen geweldige stem maar goed genoeg om datgene te doen wat ik wilde doen. Ik was goed op weg maar tijdens de pandemie besloot ik toch een andere richting op te gaan.” Die richting werd deels bepaald door een aantal medische complicaties. ,,Om bepaalde akoestische stukken snel te kunnen spelen, heb je veel kracht nodig. Daarbij heb ik mijn rechterschouder behoorlijk geblesseerd. Zo erg dat zelfs geopereerd moest worden.” Vai lacht er wat sardonisch bij. ,,Ik hoor je al denken. Je wordt ouder Vai en kan het allemaal niet meer bijbenen. We moeten accepteren dat we niet meer in de volle kracht van ons leven zijn. Anderzijds ben ik muzikaal zoveel verder waardoor ik de muziek kan maken die ik nu uitbreng. En weet je. Al kan over jaren met nog maar 1 vinger spelen. Dan zal ik dat blijven doen,”
Even terug naar de blessure. Op het moment dat de wereld weer een beetje open ging, besloot Vai zijn akoestische project te parkeren. ,,Opeens zag ik weer dat er tours werden gepland en zeker hier in Amerika weer werd opgetreden. Dat was voor mij wel het startsein van Inviolate.” Voor de opnames maakte hij gebruik van zijn vaste bandleden maar ook van twee voormalige Zappa-vriendjes: de topdrummers Terry Bozzio en Vinnie Colaiuta. In de drummerswereld twee absolute iconen en voor veel Zappa-fans mannen die destijds mede het verschil maakten. ,,Terry ken ik al jaren en zijn muzikale genie reikt zo ver. Dat geldt natuurlijk ook voor Vinnie.
Hij weet van een simpel idee iets fantastisch te maken. Hoe hij het doet weet ik niet maar het lukt hem telkens weer.” Ook bassist Billy Sheehan (Mr Big) waarmee hij in de band van David Lee Roth speelde, schoof aan voor de opnames. Daarnaast kreeg hij de hulp van een voor hem ontworpen veelkoppig gitaarmonster met de naam Hydra. Vai lacht als de naam van het instrument voorbij komt. ,,Je kent mijn hang naar excentrieke instrumenten maar dit keer wilde ik heel ver gaan. Hydra heeft drie gitaarnekken en bestaat uit een zevensnarige en twaalfsnarige gitaarhals.
Daarnaast kan ik er bas op spelen. Het is gewoonweg een machine die alles kan. Leuk natuurlijk maar hoe maak je zoiets functioneel? Dat was voor mij de grootste uitdaging.” Of het hem is gelukt valt te beluisteren op de openingssong Teeth of the Hydra. Het is een langgerekt stuk met verschillende stemmings- en tempowisselingen. Humor is Vai overigens niet vreemd. Wie kent niet zijn uitzinnige rol als Lucifer in de film Crossroads? Op de song Knappsack is die humor bitterzoet. ,,Na mijn operatie door dokter Knapp, liep ik met mijn arm in een sling (mitella) en ik vond dat wel op een knapzak lijken. Zoals ik al zei kan ik ook met 1 hand spelen en dat is precies wat ik deed op deze song.” Ook introduceert hij op Inviolate tussen neus en lippen ook nog even een nieuwe gitaartechniek met de naam ‘joint shifting.’
,,Simpelweg druk ik met de toppen van mijn vingers de snaren omhoog maar dan in tegengestelde richting.” Het perfecte geproduceerde album is het voorland van een grote Amerikaanse- en Europese tournee. ,,Toen corona uitbrak en ik noodgedwongen thuis vond ik dat eerlijk gezegd wel fijn. Geen verplichtingen, niet weg van huis maar gewoon lekker ontspannen met mijn familie. Ik had het voor geen geld willen missen. Maar ook bij mij kwam uiteindelijk weer die drang om te spelen met mijn geweldige band en natuurlijk het Metropole Orkest. In mijn ogen het beste orkest ter wereld en dat zeg ik niet om de Nederlandse lezer te pleasen.”
Steve Vai en het Metropole Orkest treden aanstaande zaterdag op tijdens het BRIDGE-festival in Eindhoven. Voor tickets, informatie en het hele programma, ga naar: www.bridgefestival.com
